Η ενδομητρίωση είναι επίσης συχνή αιτία υπογονιμότητας. Ανευρίσκεται περίπου στο 40% των υπογόνιμων γυναικών σε διαφορετικά στάδια και στο 80% των γυναικών με χρόνιο πυελικό άλγος. Η τελική διάγνωση γίνεται μόνο λαπαροσκοπικά.
Πρόκειται για μια νόσο όπου ο ιστός του ενδομητρίου (βλεννογόνος που επενδύει την κοιλότητα της μήτρας) αναπτύσσεται σε περιοχές και όργανα που είναι εκτός της μήτρας, όπως το πυελικό περιτόναιο (κάλυμμα του εσωτερικού της κοιλίας), οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, το παχύ και το λεπτό έντερο και σπανιότερα άλλα όργανα.
Είναι μία κλινική οντότητα, η οποία έχει αναγνωρισθεί και ερευνηθεί με λεπτομέρεια εδώ και 100 χρόνια. Εν τούτοις η ακριβής αιτιολογία, η σχέση και ο ακριβής μηχανισμός της νόσου σε σχέση με τα προβλήματα γονιμότητας δεν έχουν ακόμα διευκρινισθεί πλήρως.
Πώς μπορεί να διαγνωσθεί η ενδομητρίωση
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που οδηγούν στη διάγνωση της νόσου είναι κύστες στην ωοθήκη, κοιλιακό άλγος κυρίως κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια), πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια) και υπογονιμότητα.
Τα συμπτώματα της νόσου δεν συμβαδίζουν με τη βαρύτητά της. Ενδομητρίωση σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να μην έχει συμπτώματα, ενώ ελαφριάς μορφής ενδομητρίωση μπορεί να παρουσιάζει έντονα συμπτώματα.
Το ιστορικό, η γυναικολογική εξέταση, ο υπερηχογραφικός έλεγχος με τον οποίο εντοπίζονται οι κύστεις εντός της πυέλου, σε συνάρτηση με τα συμπτώματα της νόσου, αποτελούν την αρχή για τη διάγνωσή της.
Η τελική όμως διάγνωση γίνεται λαπαροσκοπικά με λεπτομερή επισκόπηση των κοιλιακών οργάνων και την ιστολογική εξέταση, μετά από βιοψία, εστιών ενδομητρίωσης.
Η λαπαροσκόπηση είναι η σημαντικότερη μέθοδος σήμερα για την ακριβή διάγνωση και ταξινόμηση της νόσου σε στάδια (στάδιο Ι-ΙV) ανάλογα με το μέγεθος των εστιών, τις συμφύσεις και την επέκταση της νόσου στις ωοθήκες και σε άλλα όργανα, καθώς και την απόφραξη των σαλπίγγων.
Πώς θεραπεύεται η ενδομητρίωση
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι φαρμακευτική (ορμονική), χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο.
Η λαπαροσκόπηση βοηθάει τόσο στη διάγνωση αυτής της κατάστασης, όσο και στη θεραπεία της. Σε περιπτώσεις προχωρημένων σταδίων της νόσου όπου υπάρχουν κύστεις ωοθηκών, συμφύσεις ή και απόφραξη σαλπίγγων, η φαρμακευτική θεραπεία συνδυάζεται με την χειρουργική θεραπεία (Αναπαραγωγική Χειρουργική). Η τεχνική και τα αποτελέσματα διαφέρουν ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου και φυσικά την εμπειρία του χειρουργού.
Σκοπός των χειρουργικών αυτών επεμβάσεων είναι η αποκατάσταση της ανατομίας των έσω γεννητικών οργάνων, η αφαίρεση κύστεων, η λύση συμφύσεων και ακόμα η διάνοιξη των σαλπίγγων.
Στον πρώτο χρόνο μετά την επέμβαση υπάρχει αύξηση των ποσοστών γονιμότητας. ∆εν είναι ασυνήθιστο, όμως, μελλοντικά να επανεμφανιστεί η ενδομητρίωση. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται κατά τη λαπαροσκοπική αφαίρεση κύστεων ενδομητρίωσης από την ωοθήκη, ώστε να μην καταστραφεί ωοθηκικός ιστός.
Όλες οι επεμβάσεις σχετικά με ενδομητρίωση ακόμη και η μικροχειρουργική των σαλπίγγων γίνονται από τους ιατρούς του Κέντρου μας με Χειρουργική Λαπαροσκόπηση ή Ρομποτική Χειρουργική (Αναπαραγωγική Χειρουργική).
Με τη μέθοδο αυτή αποφεύγονται οι μετεγχειρητικές συμφύσεις ή άλλες επιπλοκές, δεν υπάρχει απώλεια αίματος, η ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο και μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της αυθημερόν και την επόμενη στην εργασία της ταυτόχρονα διασφαλίζοντας την ακεραιτότητα των ωοθηκών και της γονιμότητας. Συνολικά ποσοστά εγκυμοσύνης εντός 2 ετών από την επέμβαση έχουν ανακοινωθεί και ανέρχονται σε 30-57%
